Çelik, diğer yapı malzemelerinin ya sahip olmadıkları, ya da daha düşük düzeyde sahip oldukları bazı temel özelliklere yüksek oranlarda sahiptir.
Homojen ve izotrop bir malzemedir.Üretimi sıkı ve sürekli denetim altında olduğundan güvenlidir.
Yüksek mutavemetli bir malzemedir, öz ağırlığının taşıdığı yüke oranı çok küçüktür; diğer bir deyişle hafiftir.Birçok başka malzeme , kendi öz ağırlığını taşırken bir miktar yararlı yük taşıyabilir.Çeliğin kendi ağırlığı ön hesaplarda ihmal bile edilebilir.
Kendi zati ağırlığı betonarmeye nazaran az olduğundan sömelleri daha küçük çıkar. Temel zemini sağlam olmayan yerlerdeki yapılar için bazen sadece bu özellik, taşıyıcı iskelet malzemesi olarak çeliğin seçilmesine sebep olabilir.
Tüm yapı maliyetleri düşünülerek hesaplama yapışdığında çelik yapının ekonomik olma özelliği ortaya çıkar.
Taşıyıcı sitem yapı maliyetinin %29 ila %35’i kadardır.Bu bütçesel anlamda büyük avantaj sağlar
Çelik yapıların betonarme temel maliyeti, betonarme ile yapılan aynı projenin maliyetinden %20 ile %30 oranında daha düşüktür.
Çeliğin elastiklik modülü diğer yapı malzemelerine kıyasla çok yüksektir.(Betonarmeye göre 11 kat) Bu da stabilite sorunlarına, dinamik yüklere, titreşimlere uygun davranış anlamını taşır.
Çelik, sünek (düktil) bir malzemedir.Büyük bir şekil değiştirebilme kabiliyeti vardır.(Betonarmeye göre 18 kat daha fazla).Bu deprem enerjisinin sönümlenmesinde çok etkin bir özelliktir.
Çelik taşıyıcı elemanlar fabrika ortamında işlendiklerinden, şantiyedeki montaj işlemi, hava koşullarından büyük ölçüde bağımsızdır;bu da yapım süresini kısaltır.
Çelik yapı elemanlarında değişiklik ve takviye olanağı vardır.Ayrıca sökülüp bir başka yerde inşa edilebilirler.
Çelik yapı elemanları yerlerine monte edildikleri anda tam yükle çalışırlar.Betonarme yapılardaki priz alma ve mukavetmet kazanma süreci söz konusu değişdir.Yapım süresi kısadır.
Çelik yapıda uygun planlama ile kalıp ve iskele kurma maliyeti yoktur.
Çelik yapının ekonomik ömrü 80-100 yıl olarak ölçülmektedir.
Endüstriyel yapılarda (fabrika,depo,hangar vs.) geniş açıkların geçilmesine olanak sağlar.